Wystąpienie lęku separacyjnego u dziecka to naturalny etap jego rozwoju. Jest to reakcja na rozłąkę z opiekunem, co wynika z silnej potrzeby bezpieczeństwa oraz przywiązania. Mimo tego zarówno dla rodzica, jak i dla samego malucha, może być to trudne i stresujące doświadczenie. Jak pomóc dziecku z lękiem separacyjnym? Poznaj sposoby na to, aby uczynić rozstanie z pociechą bardziej znośnym.
Czym jest lęk separacyjny u dziecka?
Lęk separacyjny u dziecka to stan, w którym maluch odczuwa strach przed rozłąką z bliskimi, który nie jest współmierny do sytuacji. Maluch boi się zostać sam i zaczyna gwałtownie reagować, gdy z jego pola widzenia znika rodzic. Najczęściej lęk separacyjny występuje pomiędzy 7 a 11 miesiącem życia – w tym okresie jest to zupełnie naturalny etap rozwojowy malucha. Jest związany z tym, że dziecko jest silnie związane ze swoimi rodzicami, przede wszystkim z matką. To w nich znajduje poczucie bezpieczeństwa oraz przynależności. Jeśli nie ma dostępu do tej bliskości, ciężko to przeżywa.
Na nasilenie lęku separacyjnego wpływ mogą mieć różne przyczyny. Wyróżnia się między innymi czynniki biologiczne – jeśli rodzice dziecka sami zmagają się z zaburzeniami lękowymi lub psychicznymi. Znaczenie odgrywa również psychika malucha, jeśli jest on nadwrażliwy emocjonalnie. Silny lęk separacyjny może wystąpić również u tych pociech, których rodzice są nadopiekuńczy.
Jak objawia się lęk separacyjny u dziecka?
Lęk separacyjny to nie tylko uczucie strachu przed rozstaniem z rodzicami. Towarzyszą mu różne objawy, które sprawiają, że całe doświadczenie staje się znacznie trudniejsze. W przypadku niemowląt pojawia się płacz oraz panika w momencie, w którym rodzic znika. Powstaje też strach przed obcymi, na skutek którego dziecko staje się przesadnie nieśmiałe i unika kontaktu z innymi, chociaż wcześniej nie miało z tym problemu. Maluch może ponadto doświadczyć utraty apetytu oraz trudności z zaśnięciem. Jakościowy wypoczynek jest niezwykle istotny w przypadku najmłodszych, dlatego warto spróbować nie tylko pokonać lęk separacyjny, ale i zapewnić dziecku komfortowe, przytulne otoczenie snu. W tym celu warto zainwestować w nowy materac, który zagwarantuje niezwykłą wygodę i przyspieszy proces zasypiania. W sklepie stacjonarnym Koszalin znajdziemy wiele ciekawych modeli.
Stopniowe oswajanie dziecka z rozłąką
Kluczem do tego, aby zmniejszyć lęk separacyjny, jest stopniowe oswajanie dziecka z rozłąką. Możemy zrobić to na różne sposoby – warto zadbać o to jeszcze przed etapem, w którym naturalnie występują objawy strachu przed rozstaniem się z rodzicami. Zacznijmy od krótkich wyjść, podczas gdy dziecko będzie znajdowało się pod opieką innej osoby. Ważne, aby wyjściu rodzica towarzyszyła pozytywna atmosfera, co wzmocni w maluchu poczucie, że opiekun zaraz wróci. Oswajanie dziecka z innymi osobami też może być bardzo korzystne, ponieważ to zapobiegnie nadmiernej nieśmiałości w kontakcie z obcymi.
Pamiętajmy jednak o tym, aby za każdym razem wziąć pod uwagę samopoczucie malucha. Jeśli choruje albo źle się czuje, odpuśćmy sobie oswajanie, ponieważ może to przynieść odwrotny efekt od zamierzonego. Oprócz tego zrezygnujmy wtedy z próby oduczenia dziecka używania smoczka, ponieważ w przypadku rozstań często daje on duży komfort. Przyjemną, prostą formą na nauczenie dziecka rozłąki, jest zabawa w „a kuku”, która uczy dziecko, że nawet jeśli dorosły jest na chwilę niewidoczny, to zaraz wróci. Co więcej, dostarczy to maluchowi dużo rozrywki.
Zachowaj pozytywne nastawienie
W przypadku walki z lękiem separacyjnym bardzo ważne jest nastawienie rodzica. Musimy mieć świadomość tego, że dzieci wyczuwają emocje swoich opiekunów – jeśli rodzic jest zestresowany lub poddenerwowany, odbija się to na samopoczuciu malucha. Dlatego tak ważne jest, aby zachować spokojne, pozytywne nastawienie, które sprawia, że dziecko automatycznie czuje się bezpieczniej. Dobrze, aby rodzic każdorazowo tłumaczył, dokąd idzie i kiedy wróci.
Spokojnie się pożegnaj
Chociaż moment rozłąki to trudna chwila nie tylko dla dziecka, ale i dla rodzica, nie powinniśmy dać po sobie tego poznać. Każde pożegnanie powinno być spokojne i krótkie. Możemy stworzyć swój własny rytuał – na przykład całus w policzek czy przytulenie, który zapewni maluchowi poczucie przewidywalności i bezpieczeństwa. Unikajmy wymykania się po cichu, ponieważ wzbudza to niepokój malca i może negatywnie wpłynąć na jego poziom zaufania względem rodziców.
Kontakt ze specjalistą — kiedy będzie wskazany?
Mimo tego, że większość dzieci doświadcza lęku separacyjnego, w niektórych przypadkach przybiera on znacznie bardziej poważny charakter. Mowa tu o sytuacji, w której lęk nie zanika, tylko przybiera na sile, a do tego utrudnia codzienne funkcjonowanie i negatywnie odbija się na kontaktach społecznych dziecka. Tego typu sytuacja może być wynikiem trudnych lub nagłych zmian w życiu malca. W tym przypadku warto skonsultować się ze specjalistą, który zapewni wsparcie, a do tego pomoże zidentyfikować źródło problemu. Strategie wykorzystywane przy lęku separacyjnym to przede wszystkim terapia poznawczo-behawioralna oraz farmakoterapia.
Na skutek wystąpienia lęku separacyjnego dziecko może bardzo ciężko przeżywać rozstanie z rodzicem. Na szczęście jako jego opiekunowie możemy pomóc z tą sytuacją – stopniowo oswajajmy dziecko z rozłąką, wspierajmy jego samodzielność, starajmy się zachować pozytywne nastawienie, a do tego przeprowadzajmy rytuały pożegnań.
Przeczytaj także: 5 godzin snu — czy tyle wystarczy dla zdrowia i regeneracji organizmu?
